Donkam ïa ki jingbam ki bakhuid bad kiba bha

U briew lada u kwah ban im, ki dei ban ban ring mynsiem ïa ka lyer kaba khuid kaba ngi ong ka Oxygen, u dei ban dih um, ban thiah bad ban man. Kine ki...

Kynjatshai

— 4 minutes read
Editorial

U briew lada u kwah ban im, ki dei ban ban ring mynsiem ïa ka lyer kaba khuid kaba ngi ong ka Oxygen, u dei ban dih um, ban thiah bad ban man. Kine ki long kiei kiei kiba donkam haduh katta katta ïa u briew ban im. U briew um lah ban im wat da ki khyndiat minit lada um ïoh ban ring mynsiem ïa ka lyer khuid Oxygen. U briew u lah ban im hapdeng shitaiew bad ar taiew khlem dih um. U lah ban im khlem bam hapdeng shi bnai bad ar bnai. Kine ki long ki jingshisha jong ka jingim.Ngi donkam ïa ka lyer kaba khuid kaba ngi lah ban ring mynsiem. Ngi dei ban ïoh ïa ka um kaba khuid ba ngin dih bad ïa ka jingbam kaba khuid bad ba teimet. Hynrei, haba ngi peit ïa ki jingdon kam bakongsan eh jong ngi ki briew, ngi shem ba ka long kaba eh ba ngin ïoh  ïa ki. Ka lyer kaba ngi ring mynsiem, kam long shuh kaba khuid ba ngin ring mynsiem. Ka lyer ka la jakhlia haduh katta katta kham tam lei lei ha ki jaka Sor na ka daw jong ka tdem kali bad ki tdem karkhana. Ka um kaba ngi dih ha ki jaka Sor ki jong ngi, kim long shispah na ka 100 ki bakhuid. Ka jingbam lei lei, ki kim long shuh kiba khuid bad ki ba teimet. Kane ka long na ka ka jngleh hi jong u briew. Ha kine ki sngi, ka la mih ka jingïakren kaba jur ha kane ka jylla ka jong ngi, ba ki dohkha kiba ngi dei ban bam kim long shuh ban bam, ym tang ba ki la pyut la sma, hynrei namarba ki la kyla long long bih. Ka Sorkar ka la pynlong ïa ka jingtohkit bad ki wad bniah ïa ki dohkha kiba wan rung shane ka Meghalaya bad don ruh ïa ka jingkynnoh ba ka don ka jingpyndonkam ïa ka dawai formalin ban pynneh pynsah ïa ka dohkha ba kan ym pyut bad ka jingbam pat ïa kine ki dohkha ka wanrah ïa ka jingpang jong ki nongbam. Ka thok ka shukor ha kaba ïadei bad ki jingbam ka long kaba shyrkhei haduh katta katta ha kine ki sngi.

Ki briew ki pynih jubor ïa ki soh ki pai, khnang ba kin ïoh ban die noh ïa ki. Ki nongkhaïi bad ki nongdie doh syiar, ki injek da ka um ha ki syiar ba kin khia thew khnang ba kin khia thew bad ba kin ïohnong buh. Ha kane ka jylla ka jong ngi, ngi don ki aiñ kiba ngi pyntreikam ïa ki aiñ jong ka Sorkar India kum ka Food Safety Act-2006 bad kiwei ban tehlakam ïa ka jingleh thok ka jingleh shukor ïa ki jingbam ba ngi thied. Kine ki aiñ ki ai bor ïa ki nongtrei Sorkar ba kin pynlong ïa ka jingtohkit ïa kine ki jingbam ba ki nongdie ki die, la ki long kaba khuid lane la ki long kiba jakhlia. Ki dukan die ja, ki dukan die sha, ki restaurant bad ki hotel, ki don bun bah kiba jakhlia, ym tang ha kane ka Sorkar, hynrei ha kiwei ki jaka jong ka jylla ruh. Ha ka jingshisha, dei ki bor Sorkar kiba dei ban khang khyrdep ïa ki lada kine ki dukam ki buh jingma ïa ka koit ka khiah jong ki paidbah. Hynrei, kaba sngewphylla hangne ka long ba dei ki seng bhalang kiba leit khang khyrdep ïa ki dukan die jingbam kiba jakhlia. Ki aiñ jong ka Food Safety Act-2006, ki ai lad ïa ki bor Sorkar ban daiñ kuna ïa ki nongpynkhein aiñ. Ki bor Sorkar ki lah ban ai por ïa kine ki dukan die jingbam ban kin pynbeit ïa ki jingbakla jong ki, ba ka jingdie ïa ki jingbam ka long kaba khuid kaba suba. Ki bor Sorkar ki la ban daiñ kuna ïa ki nongpynkheiñ aiñ. Ki lah ban khang khyrdep ïa ki dukan bad ki lah ruh ban set byndi ïa ki nongpynkheiñ aiñ, lada kata ka jingleh jong ki ka buh jingma ïa ka jingkoit jingkhiah bad ïa ka jingim jong ki nongbam.