Jot ka synshar shnong ha ka politik

Ka synshar khadar jong u Khasi la ju bna kum kawei kaba biang tam jong ka synshar paidbah namar ba ha Dorbar Hima, Dorbar Raid Dorbar Shnong kam ju don ka jingleh donbor jingleh shiliang...

Kynjatshai

— 3 minutes read

Ka synshar khadar jong u Khasi la ju bna kum kawei kaba biang tam jong ka synshar paidbah namar ba ha Dorbar Hima, Dorbar Raid Dorbar Shnong kam ju don ka jingleh donbor jingleh shiliang ne uba riew spah ne uba duk hynrei baroh ki long kumjuh. Ka jingïapyni, ïatai ha ka dorbar ka jur bha hynrei ki shim ïa kaba dei bad ki bret ïa kaba lait. Ka ju don ka jingong, bat ïa kaba dei, bret ia kaba lait.

Ka sorkar India lyngba ka jingïaksaid tyngeh u bah JJM Nichol Roy, u la lah ban pynngeit ïa ka kynhun Constituent Assembly kaba saiñdur, pynwan-dur ïa ka Riti Synshar ka ri India. Dei na kane, la pynmih ïa ka Sixth Schedule ka Riti Synshar ka ri ban pynneh, ïada bad kyn-tiew ïa ka jinglong kyrpang jong ka jaitbynriew Khasi naduh ka rukom synshar khadar, ka riti dustur, ka khyndew ka shyiap nalor kiwei. Ha kine ki 70 snem ka jingiaid lynti ka jingdon ka Sixth Schedule, ki don shibun ki jingmyntoi ki jingshngaiñ ïa ka ri Khasi-Jaiñtia hynrei ki don ruh shibun ki jingtynjuh ki jingsyier. Shwa ban ïoh ïa ka jylla Megha-laya, ka jingdon ka District Council ka long kaba donkam shisha haduh katta katta ban ïada ban peit ïa ka jaitbynriew riewlum hynrei hadien ba la ïoh ïa ka jylla Meghalaya, ka jingdon ki District Council kaba la pynkup ka Sixth Schedule, ka la pynrit ïa ka bor jongka. La sakhi ba bun ki jingkylla ha ka synshar ha ka jylla hadien ba la ïoh ïa ka jylla ha kaba ka bor ki District Council ka la tlot haduh katta katta, bad ki hap ban shaniah beit ha ka sorkar jylla. Kane ka jingtlot bor ki District Council ka dei namar ba la rung ka bor politik jong ki seng saiñ pyrthei khamtam ka jingïoh bsuh khlieh ki seng saiñ pyrthei nabar jylla, kiba la pynbiej ban khring ïa ki briew ne trai shnong na kane ka jylla bad khyrwait kylla pat nadien haduh ba ki jingbuh jingsat jong ka synshar khadar ka ri Khasi kila shah khynra pum. Namar ka politik san snem, ki rukom synshar ha ki Hima kila shah pynpra, kumjuh ha ki shnong ki thaw, ha kaba ka bor politik ka kham khraw bor ïa ka bor ban pyn-shad pynrung ha jabieng jong ki paidbah ban ym kheiñ snep shuh wat ban pynjot. La mih ka huri hura ha ki Hima, ki Raid bad ha ki shnong ki thaw, ka syn-shar ka khadar kam lah shuh ban ïaid beit namar ka don ka jingïaleh markynti na ka bynta ka jingmyntoi malade jong politik. Hangne ka pynran dien ïa kiba bun ki bor ka District Council namar ba shah tuklar ha ka sorkar jylla ha kaba kaba dei ka ïaid sha kyndong ba shah khynñiat ha kaba lait. Kane ka la donkam ban peit ne phaidien biang ïa ka jingkhlaiñ ka Sixth Schedule haduh katno ka la lah shisha ban pynneh pynsah ïa ka jinglong trai halor ka khyndew ka shyiap namar la ïohi ba ka Banemi Act ka sorkar ka kham khlaiñ ïa ka Sixth Schedule.