Ka juk ka la kylla pyrdet bak-ly-bak mynta na kato ka juk ha ki por mynshwa. Mynshwa, shisien ba la leit pule, kata, la tikna beit ba ka kam ka la ap lypa. Saw phew ne san phew snem lei mynshwa, shisien ba la pyndep ïa ka klas VI shaneng, kata, wat na ïing ruh ki la wan khot hi. Ym don-kam interbiw thoh ne interbiw markhmat hynrei shisien ba la ïa kohnguh, ka kam lah ïoh lypa ha kti bad ka tulop ruh khlem jingpynthut ne jingleh kyllaiñ ei ei. Ynnai ïakren ïa kito lei kiba la pas matrik ne klas X (ten) ba ki la wan khroh wan kjor da ka kam sahep ba heh bha naduh na ïing na sem. Mynshwa ka dei shisha ka jingpule ban ïoh kam bad ka long shisha kumta.
Phai pat sha kane ka juk mynta. Ha ki kyrdan MA/MSc/M.Com, etc lah jlep ka wad kam. Wat lada pass da ki kyrdan Engi-neer ha ka laiñ bapher bapher ruh lap ba dier sa ka rta ïoh kam bad ka thait ka shong ïing bad lut ei tang ka por, ka bor bad pisa tang haba leit wad ban thep kam. Lada pass tang ïa ka klas X ne klas XII lei lei ki dang khein kyrdan khynnah. Wat lada pass ïa ka degree level kum ka BA/BSc/B.Com etc, ym pat long ban ïakren ïa ka kam lada phim don ki nongkyrshan kiba skhem nadien.
Lada leh da ka buit tuh ban thied kam ruh, bun ki kam kamai thok kamai shukor suda. Bun kiba la liat ha kum kine ki thliew khamtam ki kam kompeni bapher bapher kiba la kylla dujok pynban ha ka jingim briew jong ngi ha kane ka pyrthei. Bun kiba shah teh bad kylla mraw ei mynta ba shah shet ha ka wad kam lamwir mynta. Katba nang bun kiba nang bastad ka mih pynban ka jingkyrduh kam ha ka jingshisha, haba bun kiba la nang la stad, ki dei ban nang bun nang mih ki kam bapher bapher hynrei ka jingbym pei-phang ki briew kiba don ha ka bor, ka la pyntan kylla pynban shadien.
Kane ka juk mynta ka la ih bha ba lah dei ban hikai bad lam lynti noh ïa ki khynnah pule sha ka thaw kam thaw jam ym dei shuh ka jingpule ban ïoh kam ïoh jam. Ha kiwei kiwei ki ri kiba lashai bad riew spah, dei ki samla pule kiba thaw kam bad ka sa roi bad riew spah ka ri jongki. Ha ka jylla Panjab bad Haryana, kiba rep hangto dei kiba la pyndep ïa ka jingpule ha ka rep ka riang.
Ha jylla Meghalaya jong ngi pat, shisien ba la shong skul ha ka kyrdan klas IX/X, kata la sngew lehraiñ bad sngewpoh ban bat wait ne mohkhiew ne ban kit khoh. Lada ym lah ban wanrah biang ne saiñdur ïa ki khynnah pule ba kin kheiñkor bad niew-kor biang ïa ka thaw kam bad iai ap sah ha ki kam suk (kam sorkar) ka pateng ban wan kan long kaba dum tliw tliw bad i sheptieng pynban ba kane ka kam suk kan pynkylla nongtuh, nonglute bad nongpynjot thiaw ïa ka imlang sahlang, ka jingteh mraw ïa ka ri bad ka jaitbynriew ba ieit jongngi ha ki pateng ki ban wan.
