Ka Meghalaya ka la ioh ïa ka nam ha pyrthei na ka daw jong u ‘lapbah ‘lapsan Sohra.Ka ioh nam ruh na ka bynta ka jingitynnad bad jingithiang jong ka mariang bad khring ïa bun bah ki nongjngoh kai pyrthei. Hynrei, sngewphylla pat ban tip, ba kane ka jylla kaba khring ïa baroh ki nongpule jong ka Dong shatei Lam Mihngi ba kin ïa wan pule sha Meghalaya, ka long pat kaba wan na shatrai ha ka thoh ka pule.
Ym tang katta, ki report ïa kiba la pynmih da ka tnad ka thoh ka pule ka Sorkar kmie, ka iathuh ïa ngi ba ka Meghalaya ka long kaba nyngkong ha ka jingbun jong kito kiba la ieh noh ïa la ka ki jingpule ki jong ki. Hooid ka Sorkar jylla ka leh hi katba kot ka bor ban kyntiew ïa ka thoh ka pule. Hynrei kam shym lah pat ban kyntiew sted ha kane bad ka dei na kane ka daw ba ngi sa sah tduh jong u diengkot ka thoh ka pule jong ka Ri India. Lada ngim lah ban rat diengkhong ïa ka jingbymnang thoh nang pule bad pynkiew sted ïa ka thoh ka pule, kaei kaba ngi lah ban khmih lynti ka dei sa tang ka lawei kaba dum na ka bynta ka jylla. Ki Sohsat ki Sohkyrdot kiba wan ha ka dur jong ka jingduk jingkyrduh kin kjap lut ïa ka ïoh ka kot bad ïa ka spah ka phew jong ka jylla baroh. Kan poi ka por ba ki mawser jong kito ki ba ym nang thoh ym nang pule kin ngam shatduh bad ki mawser jong ki ba nang ba stad pat ki kiew sted sha suiñ bneng. Kawei na ki daw jong ka jingeh, kadei ka jing bym ïoh lad ban leit skul na ka liang kiba duk.Kiba bun kiba duk ki shem ïa ka jingeh shibun ban bteng ïa la ki jingpule bad ki hap ban ieh noh tang shiteng por na ka daw jong ka jingrem palat ka jingpule, Ym tang katta, ki jingpynkylla ïa ki kot ruh ka bun shibun ka jingeh na ka liang kiba duk. Kaei kaba ap na kabynta jong ki, ki long sa tang ban ran dien noh na ki jingpule. Ha kane ka juk kaba mynta don tang artylli kiei kiei kiba ym long ban ïa pan dor bad kita ki long haba shim dawai bad jingsiew kiba dei ban siew ha ki bai skul. Kane ka long ruh kumjuh ha ki kyrdan jingpule College. Mano keiñ ban weng ïa kane ka jingeh. Mano keiñ na ki seng saiñ hima sima ki ban shim khia ïa kane ka mat. Ha kane ka juk shynshar paidbah, ngim banse ban phai sha ka Sorkar kaba peit ba jngoh ïa ka jingeh jingshon jong ki paidbah ki ba peit kyrpang ïa uba duk ba suk. Ha kaba ïadei bad ka jingpule, ka Sorkar India naduh ba ïoh ïa ka jinglaitluid, ka la ong ba dei ban ai jinghikai ïa ki khynnah haduh ba kin da kynjoh sha ka khatsaw snem ka rta. Kane ka jingong jong ka Sorkar ka long ruh ban pynurlong ïa kata ka hok hok tynrai jong ki nongshong shnong jong ka ri India, kaba ngi ong ka hok ban ioh ïa ka jingpule kumba la maitphang ha ki Riti Synshar jong ka ri India.
Wat la kane ka dei ka thong jong ka Sorkar, haduh mynta ngim pat lah ban pynurlong. Ha kane ka National Policy on Education kaba mynta, ka la kdew shai ruh ban pynlong ïa ka India, ka jaka ka ban khring ïa ki nongpule jong ka ka pyrthei. Ha kane ka National Policy of Education, ka kdew shai ruh ba ka dei ban don ka jingplie lad plie lynti ban ïarap lem ïa kito ki nongpule baduk bad ki wan na ki longïing longsem kiba duna ka ïoh ka kot. Kane ka dei ban long ka mat Sorkar ka dei ban shim khia. Kane ka long namarba ka thoh ka pule ka dei nongrim kaba kongsan duh ha baroh ki bynta jong ka jingim jong u briew. U briew uba don ka jingnang jingtip bad jingnang jingstad, u dei u briew uba bat ïa u shabi jong ka lawei baphyrnai. Ki ‘riew pyrkhat ki iathuh ïa ngi ba ka India ka long kaba tbit bha ha kaba shna ïa ki aiñ bad ki jingpyntrei kam ba laiphew jait. Hynrei, ka duna pat ka jingpyntrei kam bad jingurlong ïa ki. Hynrei, ka Sorkar kaba sngewthuh ba ka thoh ka pule bad ka jingnang jingstad ka long kaba kongsan duh ka jingim jong u briew lane jong ka ri, kan hap ban pynurlong ba ka jingpule ka dei ban ïoh ïa ka jaka banyngong papdeng kiwei ki jingtrei kam lada ka ri ka dei ban ïaid shaphrang bad kaba ïaryngkat kyrdan bad kiwei ki ri ba la iaid shaphrang ha pyrthei.
