SHILLONG:
Halor ka mat ban pynkynriah ïa ki jaitbynriew Harijan na Them Ïew Mawlong, ka dei ka mat ka ba baroh ki la hap ban shu ap, mano ban pyndem nyngkong, namar ki ar liang mamla, kata ka sorkar bad ki nongïalam ka Harijan Panchayat mynta ki don hapdeng ka jingbym hun ban pdiang ïa ki jingtyrwa jong ki.
Na ka liang ka sorkar ka ba la rai ban pynkynriah noh ïa ki jaitbynriew Harijan sha Bishop Cotton Road ha ryngkat ka jingpynshna ïa ka ïing ka ba 7 mala, katba ki nongïalam ka Harijan ki don shikhung ki jingdawa lada ka sorkar ka kwah ba kin pynlait noh ïa ka ne ka jaka.
Lada kdew hangne ka Them Ïew Mawlong ka jaka ka ba don 2.5 akar, ka ba don hapdeng ka jaka ba don ka ïew baheh duh ha nongbah Shillong ha u Snem 2018 haba ka sorkar MDA-I ka la ïoh ban wan ha ka bor ka jingdawa ban pynkynriah ïa ki harijan na Them Ïew Mawlong ka la khluit bha na kawei ka jingjia shah shoh u khynnah Khasi ha ka ne ka jaka.
Kane ka jingjia ka la nang pynkhlaiñ shuh shuh ïa kane ka jingdawa bad da ka jingïakhih ka ba la jan kot sha ka shibnai, ka ba la pynlong ïa ka sorkar ba kan kular ba shen kan sa pynkynriah noh ïa ki jaitbynriew Harijan na kane ka jaka bad thaw ruh ïa ka High Level Committee (HLC) ka ba la khlieh da u Symbud Myntri Rangbah ka Jylla u Bah Prestone Tynsong ban pynbeit ïa ka ne ka mat.
Ha ba phai sha ka phang ba ka Harijan Panchayat Committee (HPC) ka kdew ba ïa ki jaitbynriew Harijan, la wanrah da ki sorkar phareng na ka bynta ban trei ïa ki kam pynkhuid ha ka spah snem ba khatkhyndai.
Wat la na ka liang ka sorkar ka la kam ba kane ka jaka ka dei ka ba hap hapoh ka tnad kam pynroi jong ka sorkar jylla, katba ki Harijan ki la kam ba kane ka jaka ka dei ka ba la ai ei da u Syiem ka Hima Mylliem – ha u snem 1850.
Mynta ka Hima Mylliem ka dei kawei na ki hima ka ba hap hapoh ka jingpeit jong ka Khasi Hills Autonomous District Council ka ba kane ka jaka ba don ka jingïakajia ka hap hapoh jong ka.
Ka sorkar MDA kum shibynta ban ïaid shakhmat ban pynkynriah noh ïa ki jaitbynriew Harijan na Them Ïew Mawlong, ki kynhun myntri, bad ka tnad kam pynroi sor ka la shim ka rai ba kin sa shimti noh ïa kane ka jaka na u Syiem ka Hima Mylliem.
U Myntri Rangbah ka jylla u Conrad K Sangma u ba la pynbna, “Kito ki briew ki ba dei ki nongtrei jong ka Shillong Municipal Board (SMB), ka sorkar kan sa pynkynriah noh ïa ki sha kawei ka jaka, bad ka tnad kam pynroi kan sa wad ïa kane ka jaka sah jong ki”.
Ha ka ba ïadei bad kane ka HPC ka la dep ban ujor da ka petition ha ka ïingbishar Meghalaya High Court ha ka ba ïadei bad kane ka High Court ka la bthah ïa ka sorkar ba kan pynbeit noh ïa kane mat.
Na ka liang ki nongïalam ka HPC, ki la kohnguh ban don ka jingpynkynriah ïa ki na kane ka jaka hynrei ki la bun ruh ïa ki jingdawa jong ki hakhmat ka sorkar ka ba kynthup ïa ka jingaijaka 10 Akar na ka bynta ki 342 longïing, ka ban long 200 Sqm kawei ka longïing ha ryngkat ka pisa ba kin shna ïing, ha European Ward.
Hynrei dang shen ka Sorkar jylla ka la rai ban ai jaka noh ïa ki jaitbynriew Harijan sha ka Bishop Cotton Road ka ba dei ka jaka ba don ka ophis jong ka Shillong Municipal Board, bad ka sorkar ym tang ba kan shu pynkynriah bad phah sah ïa ki sha kane ka jaka ka ba la don lupa ïa ka jaka sah (quater) jong ki nongtrei, ka la kular ba kan pynshna bha da ki building kiba 7 mala na ka bynta jong ka bad kiwei kiwei ki jingdonkam.
Ha ka ba ïadei bad kane ki jaitbynriew ka Harijan ki la kyntait ban pdiang ïa kane da ka ba kam ba kane ka jingtyrwa jong ka sorkar ha ka ba ïadei bad ka jingpynkynriah ïa ki ka dei ka bym biang, bym ïahap, bym pat pynkhreh, bym shong hok bad ka bym ïadei dur bad ka synshar paidbah.
U Bah Tyngsong u la ong “Hato phai sha ka jingpynshongnia, ki ong ba ki la don hangne mynta la 160 snem. Hato kata ka long kaba dei? Hato kata ka long kaba shisha? Ngam kwah ban kren palat ïa kata. Lada ki kwah ban pyni bor, ai kin pyni bor”.
