SHILLONG:
Ka Mawsynram ka dei ka jaka kaba pawnam ha ka kam jngohkai pyrthei bad kaba kham pynpaw ïa kane ka jaka ka dei namar ba la tip ïa ka ha ka pyrthei shi tyllup kum ka jaka ba jur slap tam. Ka Mawsynram ka dei ka shnong kaba don hapoh East Khasi Hills District bad da ki snem ka la bat ïa ka nam kum ka ‘jaka ba jur slap tam ha ka pyrthei’, da kaba ïohpdiang ïa u slap haduh 11,802.4 mm ha ka shisnem hynrei namar ka jingduna slap, kane ka shnong ka don ha tmier ban duh noh ïa ka nam kum ka ‘jaka ba jur slap tam ha ka pyrthei’.
Katkum ka Guinness Book of World Records, ka Mawsynram ka ïohpdiang 26,000 millimetres (1,000 inshi) u slap ha u snem 1985. Ha ka 17 tarik u Jylliew, 2022, ka Mawsynram ka la thaw biang ïa ka rekod bathymmai da kaba ïohpdiang 1003.6 mm ha ki 24 kynta kaba dei ruh ka jinghap slap kaba jur tam ha ka sngi na ka bynta u bnai Jylliew da kaba pynkheiñ ruh ïa ka rekod kaba mynshwa kaba don 944.7 mm ha ka 7 tarik Jylliew 1966.
Ha kine ki khyndiat snem ba lah leit, ka jingïaknieh ïa kane ka nam ha ka pyrthei ka dei beit hapdeng ka Mawsynram bad Sohra, kaba dei ruh kawei na ki jaka ba jur slap tam ha ka pyrthei. Ka jinghap slap ha Sohra kaba jur tam ka dei ha u Jylliew naduh u snem 1995 bad kaba wan balai ha kine ki 122 snem, katkum ka kaiphod.
Pynban, mynta ka Mawsynram ka don ha tmier ban duhnoh ïa kane ka nam ha ka Koloriang, ka nongbah barit kaba don ha khappud bad ka Tibet, hapoh Arunachal Pradesh.
Ka Koloriang ka dei ka nongbah jong ka Kurung Kumey district, ka ïohpdiang ïa u slap baroh shisnem haduh da jan poi ka por tlang.
Da ka jingsngewkhia halor ka khubor ba ka Mawsynram ka don hatmier ban duh noh ïa kane ka nam, u Myntri Rangbah ka jylla, u Conrad K Sangma, ha ka 30 tarik Jylliew u la ong ba ka nam ‘Ka jaka ba jur slap tam ha ka pyrthei’ ba la ai ïa ka Mawsynram ka dei kaei kaei kaba kum ka jylla ka sngewsarong, bad lada ka Meghalaya ka duh noh ïa kane ka nam, kan long ka jingduhnong kaba khraw.
U Conrad u la ong, ka jingïohpdiang duna slap ka Mawsynram ka long ka jingkylla ka mariang, da kaba kdew ba ka dei namar ka jingnang khluid ka pyrthei bad ka jingkylla ha ka suinbneng, kaba la sakhi ha ka pyrthei baroh kawei.
Ka Indian Meteorological Department ka la ong ba kumba ka ju long, ka Meghalaya bad ka thaiñ shatei lammihngi baroh kawei ka ïohpdiang khambun u slap ban ïa ka thaiñ sepngi jong ka ri, hynrei ha kine ki khyndiat snem, ka don ka jingkylla ha ka jinghap slap ha ka thaiñ shatei lammihngi kaba la kham bun mynta sha ka thaiñ sepngi jong ka ri.
