SHILLONG:
Ka Hynñiewtrep Integrated Teritorial Organisation (HITO), mynta ka sngi Saitjaiñ ka la pynlong ïa ka jingïalang ban sngewlem na ka bynta ki mynsiem ki ba la duh ha ka Shnong Mukroh West Jaiñtia Hills District ha kti ki pulit Assam.
Na ka liang ka HITO mynta ka sngi ha ka jingïalang jaijai ka la wanrah da ka synduk ïapbriew kum ka dak ba la ïap ka synshar khadar ha ka jylla.
Kane ka jingïalang ka la sdang ha ka janmiet, ha State Central Library da ka jingïalang ka ba jaijai hadien kane kine ki nongïalam ki la leit sha Assam House ban ai ka dorkhas sha u Resident Commissioner ban wanrah ka jingsuk ha ki thaiñ khappud.
Na ka liang ka seng ka ba pynpaw ba kane ka jingïalang ka ba la pynlong mynta ka sngi ka long ka ba jai jai namar ba ki sngewthuh ba ka dei ka jingïakhun hapdeng ki sengbhalang bad ki ar Sorkar ym bad ki paidbah.
Na ka liang u President rangbah ka HITO u Bah Donbok Dkhar, ha ba kren ha kane ka jingïalang u la ong kaei ka ba la jia ha u 2003 ka la don ka jingshahkit bad shah pynïap ïa ki briew jong ngi, hynrei haduh mynta kim pat lah ban ïoh ïa la ka hok bad kumjuh ha ka 22 tarik ruh ka la pynpar ñiang khriat ïa ki nongshnong shnong ha ka jylla ngi kyntu ïa ki paid nongshnong shnong ka sor Shillong bad ïa ki kynhun ba kin jaijai ka jingïakhih namar ba ha ka ba kut ngin jynjar ngi ki nongshnong shnong shatei.
Ka HITO kam tieng ïano ïano ruh hynrei ka sien mynta ka long namar ba ki don ka exam bad ki ba ïa leh exam ki dei ki khun ki snam lajong bad haba ieit ïa ka ri bad ka jaitbynriew ngin hap ban pyni ïa kata.
Ngim ju tieng ïano ïano ruh bad man ba mih sha madan ka Synduk ngi la pynkhreh ka synduk jong ka Democracy kaba la ïap, mynta bad na ka por sha ka por bad kane ka long ba phi rai ïa ngi da kane ka synduk ne phi rai ïa ngi ban ïada, ymdei ba ngi tieng hynrei kane ka dei ka jingshisha ngi nang tang ban kdew kti hynrei ngim nang ban kdew ïa ki lynti.
Ngi kynnoh ngi beiñ ïa ki magistrate ïa ki pulit namar ba kim lah ban pynphai kuli hynrei ngi dei ban beiñ ïa ka Sorkar, namar ba kane ka dei ka mon jong ka sorkar, lada kam don ka mon kine kim lah ban leh eiei kane ka long namar ba ngi dang hap ha ka juh ka tnad bad ki Assam.
Ha ka por ba jia ha Langpih, u heh na Assam u wan ban knieh ïa ki suloi, kata ka dei ka jingshisha 5 snem mynshwa ngi la bakla ban jied da u dieng, u maw, u business man, bad katei ka jingjia ha Mukroh ka dei ka jingbakla jong ngi.
Mynta ka kynti ngi dei ban kylliang ïa ki lada ngim kwah ban wan thang mombati man u snem, ngim dei ki nong India hynrei ngi dei tang ki nongthep Vote jong ka Ri India katba ka sorkar India kam pat sngap ïa ngi ngim pat dei ki nongshnong shnong ba pura ka Ri India, bad ka sorkar India bad ka sorkar jylla ki tip bad ithuh ïa ngi tang por thep Vote.
U nongïalam ka HITO u la ong ba ki long kiba kloi ban ïakhun bad ki briew kiba wan ban pynjulor ïa ka jylla jong ngi. Da kaba ong ruh ba kim pyrshah ïa ki Assam hynrei ki long pyrshah ïa ka sorkar Assam bad ka Sorkar Meghalaya bad kane ka dei ka khubor na ka liang ka HITO.
“Ngin thang ïa u mombati bad nga kyrmen ba kane kan long ka jingmombati ba khaduh na ka bynta ka jylla, bad kan shong ha ka sorkar la kin shim khia ban ïada ïa ki para doh parasnam ha khappud kane ka synduk ka la khreh la kan dei ïa ngi ne ïa phi sa bishar hi”u la ong.
