Katto Katne Ki Jingmlien ba Sniew Kiba Ngi Dei Ban Kiar Ha Ka Jingim Jongngi Ki Briew

Kine ki jingmlien ki don bunjait bun rukom ïa kiba baroh na ngi, ngi la mlien naduh ba la kha briew sha pyrthei. Ki don ki jingmlien kiba ïa dei bad ka met (physical) bad...

Kynjatshai

— 5 minutes read
Represent Image

Kine ki jingmlien ki don bunjait bun rukom ïa kiba baroh na ngi, ngi la mlien naduh ba la kha briew sha pyrthei. Ki don ki jingmlien kiba ïa dei bad ka met (physical) bad ki don kiba ïa dei bad ki jingmut jingpyrkhat (mind) bad ki don ruh kiba ia dei bad ka jinglong mynsiem (Spiritual). Shisien ba la mlien ïa ki long kiba bha ne ba sniew, ka long kaba eh ban dkhat ïa ki lait sa tang ba ngi don ka bor ban synshar ïalade, ka mon kaba khlaiñ ban iehnoh lem bad ka JINGKUT JINGMUT RANGBAH.


Lada ki dei ki jingmlien ba bha kin tei mot ïa ka jingim jongngi bad kin pynpoi ïa ngi sha ka jinglong briew manbriew kaba pura bha. Lada ki dei ki jingmlien kiba sniew kin bam kruiñ ïa ka jingim jongngi suki pa suki bad kin pynkyllon ïa ngi khlem pep ha kawei ka sngi. Ngin ïa pyrshang ban kdew tang katto katne na kine ki jingmlien basniew.

  1. KA DIH KA BAM THALA: Ki jingdih kiba pynbuaid kum ka kyiad, ka aphin, u bhang bad u kynja. Ka jingsniew jong kine ka long: Ki pynbuaid kat haduh bym tip shuh ïa ka akor briew bad ïalam sha ka jingïashoh ïa dat. Ki ktah ïa ka jingkoit jingkhiah, ka khlong lut ïa ka spah ka phew na ïing kat haduh ba ka tnga bad ki khun kin shah jynit.
    Ki ring lut ïa ka jingmut jingpyrkhat ba bha u briew. Khatduh khatwai ki pynkyllon jraiñ sha ka jinglong mraw. Ah! Katno ka jingkordit ïa kita ki rangbah ne samla kiba la shah teh shah khum ha kine ki buit phon u soitan. Katkum ka Riti: “Ia ki Khristan la adong pyrkhing ba kim bit ban ïa don bynta ha kaba pynmih ne die ne pyndonkam ïa ki jingdih ba pynbuaid kum u bhang khlaw, u kynja ne u aphin”.Ki Khristan baroh ki dei ban long kiba leh adkar ha ka bam ka dih, ki bym bam lalot ne dih buaid, namar kaba leh kumta ka pynsngewkhia ïa ka dohnud bad ka pynlong ïa ngi ba ngin bsut sha ka hima u Blei (Loukas 21:34 Korinth 6:10).
  2. KI KYNJA JINGIAKHALAI: Mynta ha kine ki sngi ki la mih bun jait kine ki kynja jingïakhalai. Don na ki kiba ngi sngew ba ki long kiba bit ban pynmlien namar ki long ïa kiba la pynmih da ka sorkar na ka bynta ki jingthew bad ki jingthmu kiba bha, hynrei ngi dei ban kynmaw ba ki jingsniew na ki ka long ba ki pynbrai ïa ngi, nangta ruh haba ngi ai ïa ki jingai babha ngim da khmih lynti eiei shuh ba ngin ioh, hynrei kito kiba leh ïa ki kam ïa khalai ki la phohsniew ba ki lah ban pynkylla riewspah ïalade tang shikhyllipmat. Ka jingioh kaba khlem da mih syep dei ka kam jong u riew jaipdeh bad riewthala. Katkum ka Riti: “Ki khristan kim dei satia ban don bynta ha ka kam ïa khalai kaba kumno kumno ruh”.
  3. KA JINGSNGEWBHA PYRTHEI: Kine ruh ki la mih bha bun rukom ha kine ki sngi. Ki don ki jingïashad sngewbha, ki jingrwai sngewbha, ki jingïalehkai thamula, kiba pyndep ïa ki jingkwah jong ka doh. Ki long kiba ring ïa ki khmat kum ki iïng cinema, ki ïing club, ki ïing theatre, ki jingïasiat khnam bad kiwei kiwei. Kine ki ktah ïa ki khmat ban peit, ïa ki shkor ban sngap ïa ki kti ban tba, ïa u thylliej ban mad. U soitan u ioh lad lyngba kine ki jingkhangïit jong ka met, bad ban pyndap ïa ki ban kyndiah na ki jingthala jong ka pyrthei, na ki jingïalang ban leh thala, ki jingïashad ki jingkhalai bad kiwei kiwei (Rom 12:2; 2 Korinth 10:31; Ephesos 5:14).
  4. KI JINGAWRIA BA THALA (IMMORTALITY): Ngi sngewsih ba ngim lah khlem da kdew ïa kane kum kawei na ki jingmlien ba sniew wat la ngi la ju ban barabor hynrei ngim lah lait namar ka dei ka jingmlien ba sniew kaba la pyniwkhong bad pynpyut ïa ka jaidbynriew jongngi. U Jisu u ong, “Naba na ka dohnud ki mih noh ki jingmut bymman kaba pyniap kaba klim, kaba ïa kai kynthei, kaba tuh, kaba sakhi lamler, kaba kren beiñ” (Mathaios 15:19) “Uno uno u briew uba da khmih ïa ka briew ka ban ikwah ïa ka, u la klim lypa kumta ha la dohnud” (Mathaios 5:28) u Petros ha ka 2 Petros 2:10-22 u la kren shibun ïa kita kiba ïa beh brai ïa ka doh, ha ka jingkwah brai ka jingpynbit tngit, u ong ba ki dei ki mrad kiba khlem jingmut, ki long ki jingthoh bria bad ki jingkhlemraiñ kiba lah ban pynpyut plak, kiba don ki khmat kiba dap da ka klim, ki da riam pah ïa ki mynsiem baroh ki long kumba ong kata ka pharshi “u Ksew u la wan phai sha la ka jong ka prie, bad ka sniang ïa kaba la pynsum pynsait sah kaba ksaid ktieh.
  5. KA JINGBAM TYNGKA BYM HOK LANE KA JINGBAMSAP (CORRUPTION): Nalor kiba bun kiwei pat ki jingmlien basniew ngi kwah ban kdew sa kawei bad kata ka long ka jingbamsap. Kane ka la bna nam hangne ha ka ri bad jaidbynriew jongngi khamtam lei lei ha ki nongïalam ka ri jongngi naba ki nud ban bam bad tuh pylleiñ pylleiñ ïa ka hok jong ki paidbah bad jong ki duk ki suk. Don kiba nalor ba ki la ngop ïalade ki pyngngop sa ïa kiwei ha kaba bam tyngka. Ka jingleh jubor bad ka jingkhwan myntoi kiba riewspah ïa kiba duk ha kaba shim sut ha ka pruh bad u mawser, ha kaba die bad kaba thied ïa ki mar tuh. Pyrkhat ruh ïa ka jingïashim kylliang ka bym siew shuh kumba ong ka ktien u Blei, “Ka dak u riewbymman ka long kane, u shim bad ym siew shuh” ki ïing Khristan bad ki Khristan kin sngewbha ban kiar noh sngewtriem na kine ki jingmlien ba sniew baroh (Salm 37:21, Proverb 20:10; Galatia 6:10)

    Rympei Lyngdoh Nongum