SHILLONG:
Ka Joint Action Committee (JAC) jong ki lai seng kynthup ïa ka MPUF, RBYO, MPSO ha ka 26 tarik Ïaïong ka la ïakynduh ïa u myntri ka tnad bording u A. T Mondal halor ka jingktah ka jingpynlip bording ha ka them Ri-Bhoi baroh kawei.
Kine ki lai seng ki la pynpaw ïa ka jingbym sngew ïahap halor ka jingpynlip bording ha Ri-Bhoi. Ki la ong ba kam shym la don ka jingpynbeit halor ki kynta lane katno kynta bad haduh kano ka por ba dei ban pynlip ïa ka bording. Kane ka jingpynlip bording kaba khlem pynbeit da ka por ka la ktah bha ïa ki paidbah, baroh ka them Ri-Bhoi.
Haba kren ha ki lad pathai khubor ki lai seng ki la ong, ba ka jingpynlip ïa ka bording ha kylleng ka jylla, ka la ktah shikatdei ha kiba bun ki liang, khamtam ïa ka Them Ri-Bhoi baroh kawei kiba ïoh ïa ka bording elektrik tang kumba 3-4 kynta eiei ha ka shisngi.
“Ka jingpynlip bording ha Ri-Bhoi ka long shaba palat bad nalor kane ka jingpynlip bording hynrei ka jinglip bording ruh kabym lah shuh ban batai bad lada phi wan phin lap da la ki jong ki khmat. Ngi la shem ïa kane la phew phew snem mynshwa bad ngi lah ban ong ba ka shah ibeiñ, namar teng teng ka bording ha Nongpoh kam ju biang tista. Lada ngi kheiñ ïa ka jingïoh bording jong ngi, nalor ka jingpynlip bording, nalor ka jinglip bording, ngi ïoh ioh ïa ka bording tang kumba 3-4 kynta”, la ong kine ki lai seng.
Kine ki nongïalam ki la ong ba ka jingwan jong ki ha kane ka sngi ban ïakynduh ïa une u myntri ka long ba kim kwah ban mad kum kane ka jingeh ha kaba ïadei bad ka jingpynlip bording.
Haba kylli kaei ka jubab ba ïoh na une u myntri, une u nongïalam ka RBYF u la ong, “Ka jubab ba ngi ïoh, kadei ba duna ki nongtrei, ba duna ki tiar ki tar bad bun ki daw. Hynrei ka jingïakynduh jong ngi bad une u myntri, ngi la ïoh ka jingpynshai bad ngi la ïoh ka khubor kaba sngewtynnad ba un sa shimkhia, ba nangne shakhmat hi un peit hi ma bad un sa shong da ka jingïalang bad khot ïa kito kiba don bynta ba dei peit ïa kane ka tnad bording”.
Une u nongïalam ka RBYF u la ïathuh ba na ka liang une u myntri u la pan por ban shong jingïalang ban ïakren halor kane ka mat bad hadien un sa pyntip sha kine ki lai seng.
Shuh shuh kine ki lai seng ki la ïathuh, “Ka jingpynlip bording ha ka them Ri-Bhoi ka long shaba palat, ki la ai naduh ka por 7 baje janmiet haduh 8 baje janmiet teng teng ka palat ïa ka 8 baje ruh bad hadien kata ka jingpynlip bording ka sdang ha ka 11 baje haduh 6 baje mynstep. Ymdei tang katta, hynrei ha ka 8-9 baje mynstep ka bording ka thut, kam ju neh tista bad hadien nangto pat ka jinglip bording ka lip naduh ka 9 baje mynstep haduh 12 baje mynsngi. Kam dei shuh kata ka jingpynlip bording kaba ai da ka por hynrei ka la long baroh 24 kynta”.
Na ka liang ka seng ka don ka jingsngewkhia khamtam ha kaba ïadei bad ki khynnah pule, ki kmie ki kpa kiba pynbiang ïa ka shet ka tiew na ka bynta ki khun ki kti jong ki. “Lehse ha ka por ba la buh ïa u khiewja khamtam kito kiba pyndonkam da ka bording ban shet, teng teng ka lip noh ka bording bad ka ja ka la khaw-ot bad kane ka long ka jingthut kaba khraw bah”.
Kine ki lai seng ki la pynpaw ruh ba kane ka jingpynlip bording ka long kum ka jingshim kabu ïa ki riewsniew ruh. “Dang ha kine ki khyndiat sngi ba lyngba kane ka jingpynlip bording, ki don kiba shim kabu ban tuh ïa ki tiar ki tar na ki ïing ki sem ne na kino kino ki jaka, kumjuh na ki kharkhana trei jong ki briew bad kiwei kiwei dei. Kane ka la wanrah bad ai mynsiem ïa ki nongtuh nongthiem haba don kane ka jingpynlip bording”.
Kine ki lai seng ki la pynpaw ruh ba ka sorkar ka ju ai daw ba ka Dam ha Umiam, ka duna um, hynrei teng teng haba la dap ka um ruh, ka bording ka long kumne hi.
Kine ki lai seng ki la ong, “Lada ka sorkar kam pat lah ban weng ïa kane ka jingpynlip bording, pynduna noh ïa kane ka jingpynlip bording bad ym dei shuh ba kane ka bording kan lip khah khah beit khlem don shuh ka rukom pynlip ïa kane ka bording”.
Ki la bynrap ba kane ka jingthut ka bording ka pynïoh nong ïa ka sorkar namar ka jingpynlip bording na kawei ka jaka ki sa phah pat sha kiwei ïa ka bording, hynrei na ka liang ki duk ki suk ki ïap. Kane ki ong, “Ïadur ki masi ïap ki phlang”.
Kine ki lai seng ki la ong ba lada ka sorkar kam peit ïa kane ka jingeh jong u duk u suk, u rangli u juki, kine kim dei shuh ki nongïalam jong ki hynrei ki la dei ki nongtuh nongthiem jong ka jaitbynriew jong ngi.
Na ka liang ki lai seng ki la dawa ïa ka sorkar Meghalaya Demovratic Alliance (MDA-2) bad kumjuh sha une u myntri ka tnad ka bording ban pynstet ïa kane ka kam khamtam ha kaba ïadei bad ka jingpynlip bording ha them Ri-Bhoi.
