SHILLONG:
U MLA ka Mookaïaw, u Bah Nujorki Sungoh u la ong ba ka jingkam ka Assam ba wan tuh dieng ki briew ka thaiñ Mukroh, ka dei tang ka jingshna namar ba ka la sngewthuh ba kala bakla, ka wad lad ban pyni ba kam dei ka jingbakla hynrei ka pyrthei ka la tip bad sakhi ba ka dei ka jingbakla ka Assam ban siat ïap ïa ki briew ha Mukroh.
“Naduh 2020, ka don ka jingwan thombor ki pulit Assam kumba 20 ngut, kaba jur bha ha ka 20 tarik Nailur 2020, ki la wan ban rung sha shnong Moolaber ha ka por 8 baje por miet ba ki kynnoh ba wan kthong ïa kiba kit dieng hynrei kam dei kaba shisha, bad ki siat kumba 20-30 kuli ban pynher syrngiew ïa ki paidbah”, la ong u Bah Nujorki uba dei u MLA katei ka thaiñ.
U la bynrap, “Kawei pat ka jingjia ka dei ha u Jylliew ne Naitung, ki wan rung ka pulit ha shnong Mukroh hajan ïing u Rangbah Shnong hangne ruh ki siat da suloi bad kine ki dei tang ki jingjia ba kham heh hynrei kiwei ki jingjia barit ki bym lah ñiew shuh”.
Haba ïathuh ïa ka jingjia ha ka 22 tarik mynta u bnai kaba la ïalam sha ka jingshah siat ïap ki 5 ngut ha Mukroh, u bah Nujorki u la ong ba ka jingsdang ka jingmih ka huri hura ha Mukroh ha katei ka sngi, ka dei na ka jingwan ki pulit ka Assam bad ki nongtrei ka Forest ban kem ïa 3 ngut kiba wan na lyngkha ryngkat u kba ha Maruti bad ha kane ka jingjia, uwei u nongñiah u la lait phet.
“Ha ka por 6 baje eiei mynstep, la phun ki briew na thaiñ Mukroh ïa ka jingjia bad, katba nga pynkhreh ban phun ïa u SP, DC, la ïoh jingtip noh ba la shah siat pynban ki briew ha ki pulit”, u la ong.
U la ong ba kine kiba shah kem ha ki pulit Assam, ki wan ïaid mynstep namar ba ki wan phai na lyngkha bad u kba, bad ki shah kem kumba ha ka por mynstep.
Katkum ka jingong u MLA ka Mookaïaw, Ka daw ka jingshlur ka Assam ban wan tur sha Meghalaya ka dei namar ba ki briew katei ka thaiñ ki dang sahdien bha nadong shadong.
“Ngi la ïohi ïa ka jingsahdien ka jingduk jong ki briew ha ka thaiñ, lehse kane ka dei ka daw bah kaba ka Assam ka la thombor ïa ki briew jong ngi. Ha ka sngi ba jia, haba ngi leit sha kawei ka ïing kaba shah siat ïap, bad u Myntri ka tnad kam pohïing u bah Lahkmen Rymbui, ynda ngi la poi ha kawei ka ïing, ngi lap bym don briew shuh hynrei la wan uwei u nongshong shnong, uba la ïathuh ba na ka jingtieng jongki, kila phet noh na ïing. Kane ka jingsahdien, ka jingduk ka la pynlong ïa ka Assam ban shim kabu, ban thombor”.
U bah Nujorki u la ong ba ka don ruh ka jingduna na ka liang ka sorkar Meghalaya ban buh ïa ka Outpost. “Nga la dep pynsngew ïa ki jingeh jong ki paidbah ka thaiñ khappud la bunsien ha Assembly, la lai sien la kren ha ïing dorbar ïa ki jingeh ki paidbah nongshong shnong. Ka long kaba sngewsih ba haduh ban mih ka jingïap briew ha kaba ka sorkar kam shim khia. Ha ka jingshisha ka la don ka jingthmu ha kine ki 3 taiew eiei ban plie ïa ka Barato Outpost hynrei na ka jingmih ki kam ka la pynsuki”, u la ong.
Haba kyrpad ïa ki paidbah bad ki seng saiñ pyrthei ban kiar na kaba pyllong politik ïa kane ka mat, u bah Nujorki, u la ong ba kane ka dei ka jingjia kaba sngewsih ha kaba uwei pa uwei u nongshong shnong ka jylla, ki don ka mynsiem sngewlem ïa ka jingjia hadien 5 ngut ki la shah siat ïap. “Nga kyrpad ba kum ïa kane ka kam, ym dei ban pynlong politik namar ba lada ngim ïatylli ha kum kane ka mat, kum kiei pat ki mat ngin ïatylli kum ka jaitbynriew. Nga ai khublei ïa ki sengbhalang, ki kynhun niam, ki kynhun seng saiñ pyrthei, ki ophisar ka sorkar, ki MLA, ki myntri kiba la ai mynsiem bad kyrshan lang ïa ngi. Ha kum kane ka por, ka donkam ïa ka jingïalong kawei”, u la ong.
Khnang ban pynbeit ïa kane ka jingeh jong ki paidbah ka thaiñ khappud, u la ai jingmut ba kaba bha tam ka dei ban ïapynbeit noh shi syndon ïa ka jingïakajia pud bad ka Assam.
“Ban weng ïa ka jingeh ka dei ban pynbeit noh ïa u pud u sam, tangba nga la ong shai ba lada ym lah ban wanrah ïa ki 36 tylli ki shnong Khasi sha Meghalaya, kan ym long, tad ynda ngi la lah ban pynphai biang ïa ki, kan dei ka jingpynbeit syndon ïa ka jingeh baroh. Lada ieh ïa ki sha Assam, ka long kumba ieh ba kin ïap noh hi. Lada ïaid shakhmat ka jingpynbeit pud, ki shnong Pnar ki dei ban wan sha Meghalaya”, la ong u bah Nujokri.
U bah Nujorki u la pynshai ba ki paidbah ba ka jylla Meghalaya kim dei ban ngeit ïa ka Assam kaba kynnoh ba ki dei ki nongtuh dieng ïa ki briew kiba ka la siat ïap dang shen ha Mukroh. “Lada don kiba kwah jingshai ki dei ban wan kynduh ïa nga”, u la ong.
U la ïathuh ba ki don kumba 500 tnum ïing eiei ha Mukroh, bad kumba 95 percent ki dei ki nongrep bad ka lyngkha ba ki leit rep ka jngai kumba 7-8 KM bad ïa kine ki lyngkha kila pyndonkam la saw haduh san pateng eiei ban rep ban riang, hynrei kaba sngewsih pat ka long ha kine ki snem, ka Assam ka la buh ïa ka Forest Check Gate kaba jngai kumba 2 km eiei na Mukroh bad kane ka la wanrah ka jingeh ïa ki paidbah. Kum ki Pnar haba don ki jaka ba rep ba riang kaba kila sumar, ki don kiba pom ïa ki dieng ban pynkhuid, ban thung ban rep, ki don ba ki wan kit dieng ban thang, ban shna ïing hynrei hap siew pisa sha ka Forest Check Gate sha ka Assam khlem rusit eiei ne ki kot ki sla, bad ka dei ka jingdawa pisa pyllein pyllein na ki paidbah.
“Kam pat ju don ka jingjia ba u nongshong shnong na Mukroh, Saba bad kiwei ba kin rah da ka kurat ban leit pomdieng sha Assam kata ka bym lah long, wat tang ban ïa rep ha lyngkha lajong ruh, ngi ïa tieng”, u la ong.
U la bynrap, “Tang lada u Assam u ïohi ba rah ïa ki tiar ban leit pom dieng, ka don tang u nong Assam. Kam pat ju don kano kano ba u nong Meghalaya un leit pom dieng. Bad ka jingkynnoh ka Assam ba ki dei ki nongtuh dieng, ka dei tang ban tap eitmiaw ban ai daw ïa ka jingshah siat ïap ïa ki san ngut”.
Halor ka jingbuh ïa ka BOP ha Mukroh, u Bah Nujorki u la ong ba ka rai ka sorkar jylla ban buh ïa ka Border Outpost (BOP) ha Barato bad ha Mukroh khlem pep kan ïarap ïa ki nongshong shnong ban ai ka jingshngaiñ. Mynshwa naduh ba don ka Battalion Camp ha Saba, bad kam ju don shuh ka jingeh ha ka thaiñ bad ka jingwan ka BOP ha Mukroh kan wanrah ïa ka jingsngew shngaiñ ha ka jingïadei bad ki nongshong shnong, namar ba la sngew thikna ba ka Assam kan ym nud ban wan tur sha Meghalaya.
