Ki khana pateng bad kiwei ki jingiathuh ki ong ba ka Iewduh ka dei ka iew kaba hehduh hapoh ka Bri u Hynniewtrep u Hynniewskum. Ka jingpawnam jong kane ka iew ka long naduh ka por jong ki Syiem ki Bakhraw jong ka Hima Shillong. Shuwa ia kane, ka la don ka iew hapoh ka Hima Shillong kaba ki khot ka Iew Rynghep kaba don ha Nongkreh-rim. Haduh mynta ki dang don ki mawbynna ha Iew Rynghep Nongkseh-ri. Hadien kane la pynkyniah noh ia ka iew sha kawei pat ka jaka kaba ki khot Mawiatan bad hangne ruh la shem ba ka iew kam biang. Hadien kata, la rah noh sha kawei pat ka jaka kaba ngi khot mynta ka Iewduh. La pynkynriah ia ka iew sha kane ka jaka kaba don mynta ha ka por jong ka jinglongsyiem jong u Meit Sing Syiem bad pynlon ia ka lehniah bteng ruh ia ka Leh Niam Iewduh naduh kitei ki por.
Ka jingthmu jong kane ka Leh Niam Iewduh jong ka Raid Mylliem ka long ban kynmaw ainguh ia u U Blei Trai Nongthaw Nongbuh uba la seng la buh ia ka iew ka hat hangne ka sla pyrthei mynba ki khun u Hynniewtrep ki dang ki dang ia leit ia wan bad ia hiar ia kiew lyngba ka Jingkieng Sohpetbneng bad ban kyrpad ia ka ‘Lei Iew ka ‘Lei Dwar”.Ka Leh Niam Iewduh la ju pyllong ha u ‘nai thah shuwa ban wan ka Tlang ha Iewduh, Shillong ha Khlieh Iewduh. Ha kane ka leh niam, ka don ruh ka jingknia blang.
Kane ka dang neh haduh mynta bad ju pynlong ia ka ha ka Sngi Iew Rynghep. Kiba dang don hok ban pyndep ia kane ke leh niam Raid kumba la pynkhamti da ki longshuwa man shuwa, ki San Kur Khatwei Kur. U Lyngdoh Raid uba dei na ka kur Marbaniang Mylliem, u dei u nongpynbiang ia baroh ki jingdon kam ha kane ka leh niam, la ka long ka jingpynbiang ia ia ki sniang, ki blang, ki syiar, u klong u skaw bad kiwei. Hynrei, ia ka jingpynbiang ia ka bom, ka tangmuri, ka kynshaw ba la bynshet ha u Lyngdoh Raid la iatynrong lang da ka San Kur Khadwei Kur.
U Lyngskor na ka Kur Sohtun u long u nongsiang sla ha ka duwan shuwa ban knia bad u long u nongsuit nonshor ia ki khyndai tylli ki dieng lyngkhot ban kynmaw ia ki khyndai dkhot. U Myntri Nongpom Blang u dei na ka kur Kharkongor. Ka kamram jong u ka long ban ot ia ki syiar bad ban pom ia ki blang ynda la dep ka duwai ka phirat. Ha kane ka jinglehniam ha Basa Die tympew, la lam lynti shuwa da ka syiar kynthei kaba saw bad pynbud pat sa da ka jingpom ia ka blang kynthei kaba lieh.
Kane ka jingleh niam la pyndep ruh ia ka Leh Niam ban kyrpad kyrpon ia ka ‘Lei Iew Lei Dwar” ba kan bud kan sharai, khnang ban khiah krat khiah stand u San Kur u Khdwei Kur, ki khun ki hajar ka Rad ka Hima, ban biang ka die ka thied, ka khaii ka pateng, u kaw daw er u khaw dap mon, ka jain ka nep bad ka lum ha kynshep.
U Syiem Jor Manik Syiem, uwei na ki Syiem ka Hima Mylliem ha ka kot jong u ba la ai kyrteng, Ka Jingiathuh Khana Shaphang ka Hima Mylliem” u iathuh ia ngi ba ka Iewduh kawei iew kaba hehduh ha ka thain Shatei Lam Mihngi jong ka ri India bad ba ka long ka Iew kaba kongsan ha ka Hima. U la iathuh ruh ba ka Iewduh ka dei ruh ka iew niam
Lah ban pynkynmaw hangne, ba shuwa ia kane, ka jingpyndep ia ka Lehniam Iewduh hangne ha Khlieh Iewduh ka la long hapdeng jong ki niut ki nier bad jingjakhlia. Dei ha ka snem 1990 ba u Syiem ka Hima Mylliem, u Paiem Laborious S. Syiem ryngkat bad ka Dorbar Hima Mylliem, ki Myntri, ki Bakhraw Batri bad ki khun ki hajar, ba ki la ieng rangbah triang bad pynkhuid ia katei ka jaka lehniam. Kane ka long namarba ba u Paiem Laborious u kwah ban pyneh rngiew ia ka it ka hima da kaba pynlong ia katei ka lehniam ha ka jaka kaba khuid kaba suba, ka jaka ba shong briew shong ki Blei.
Ha kane ka jingpynkhuid, u Paiem bad ka Dorbar Hima Mylliem ki la lah ban pynieng biang ia ki mawbynna kiba la pait la pra, kiba la khyllem bad shah tap ha ka khyndew. Ym tang katta, la nang pynbha pynitynnad shuh shuh ia katei ka jaka da kaba shna ia ka rynsan dewbilat ha ki khun ki hajan kiba wan ban sakhi ia ka Leh Niam Iewduh kin ioh ban shong ha ka rukom kaba dei bad ba kin ioh ban peit bniah ia ki bynta bapher bapher jong kane ka leh niam.
Kat kum u nongthoh kot Donbok T. Laloo, ka jingpynieng ia kitei ki mawbynna ha katei ka jaka ba pyndep ia ka Leh Niam Iewduh ha khlieh Iewduh ka long da ki Syiem bad ki Bakhraw Batri jong ka Hima Mylliem ha ki sngi ki por jong u Meit Syiem bad u Kyrshap Syiem ha Hima Shillong.
