SHILLONG:
Ban tynrong ïa ki jingeh jong ki kynthei ka la ktik ïa ka jingmut jingpyrkhat ïa kawei ka nonghikai kaba dei ruh ka Principal ban mih shakhmat ban ïakhun ïa ka elekshon MLA 2023.
Ka Kong Banidashisha Kharkongor kawei na ki longkmie ba la biang ka jingnang ka jingstad kaba la bat kum ka Principal jong ka Khrawsing College, Mawngap ka la rai ban rung sha ka jylli jong ka saiñ pyrthei hadien ba ka la ïohi bad sngewthuh ïa ka jingeh jong ki kynthei kiba pynïaid ïa ka ïing shetja kiba ïaka ïing ka sem bad ki sngewthuh bha ïa kane ka jingeh.
Ka Kong Banishisha kawei na ki kyrtong kaban sa ïakhun ha ka elekshon 2023 na ka seng Congress na Nongthymmai Konstitwensi pyrshah ïa u MLA uba dei ruh u President ka Meghalaya Trinamool Congress (TMC) u Bah Charles Pyngrope, u kyrtong ka United Democratic Party (UDP) u Dr. Jemino Mawthoh, ka Kong Jamine Lyngdoh na ka NPP lem bad kiwei.
Ha ka jingïakren bad u Kynjatshai ka Kong Banidashisha, ka la ong ba ha ka ri bad ka jaitbynriew baroh kawei ki pynkupbor ïa ki kynthei, kumjuh ka la dei por ïa ki kynthei ban mih shakhmat namar ki kynthei ki don ka bynta kaba khraw ha ka kam saiñ hima sima.
Ka la ong ba watla na ïing jong ka ym pat ju don ba ju ïashim bynta ha ka kam saiñ hima sima hynrei ka jingmih jong ka, ka long kum ka jingpynshlur ïa ki para kynthei baroh.
“Kane ka jingmih jong nga shakhmat ruh kan long kum ka jingpynshlur bad ai mynsiem ïa kiwei pat ki para kynthei. Watla ngi don ha la ki jong ki kam ne kiwei ki kam hynrei ngi ruh ngi lah ban noh synniang bad ka por ka la dei ïa ngi ban mih shakhmat khnang ban lah ban wanrah ïa ka jingkylla”, la ong ka Kong Banidashisha.
Haba pynpaw ïa ka jingsngewsarong ban don bynta lang ha kane ka Congress kumjuh ruh ban ïoh mihkhmat na kane ka seng kaba la rim tam hapoh ka Ri bad ki briew kiba la don ka jingshaniah bha, ka la la ong ba kane ka seng kam ju wanrah ïa ka jingïasngewpher ha ka niam, ka bym don ka jingbym sngewpher hapdeng kiba rit paid bad heh paid.
Haba phai halor ka jingeh ba ka Nongthymmai Konstitwensi ka ïakynduh, ka Kong Banidashisha ka la ong ba haba ïaid sharum shaneng kane ka konstitwensi, don napdeng ki kynthei kim don shuh ki longkpa, don ruh kiba la shah ieh ha u lok bad kane kadei kawei na ki jingeh kiba kum ki kynthei ki ïakynduh kumta ki hap ban trei shitom bad don ruh kiba shu bylla sngi. “Ailad noh ïa ki kynthei namar ngi kham sngewthuh”, ka la ong.
Haba peit ha ka electoral roll jong ka Election Commission ki bun kynthei ban ïa ki rangbah ha kane ka konstitwensi. Ka la ïathuh ba dang shen ba pyllong ïa ka Dorbar Shnong la bun ki kynthei kiba wan shakhmat ban ïashim bynta ha ka Dorbar. “Ngim dei shuh ban peit tang ïa ka ïing ka sem lane ban kut tang ha ïing shetja hynrei la dei ka por ban mih sha kiwei pat ki rynsan khamtam ha ka kam saiñ hima sima”, ka la ong.
Ka la ong ba ka Congress ka dei kawei kaba ailad ïa ki kynthei ban ïashim bynta, kaba pynïaryngkat, kaba mihkhmat na ka bynta ki jaitbynriew bapher bapher kiba rit paid bad heh paid, kane hi ka long kaba biang eh ban mihkhmat na kane ka seng da ki kynthei.
Kawei ka jingeh ba ka Nongthymmai konstitwensi ka ïakynduh kadei ka jingkyrduh um bad bun ki longïing ki hap ban thied um, watla don ki katto katne kiba biang ka umbam umdih bad kane ka la ktah bha shikatdei eh ïa ka ïoh ka kot ki longïing longsem kiba duk.
Kawei pat ka jingeh hapoh kane ka konstitwensi kadei ka pule puthi ka la hiar bha haba ïanujor bad kiwei pat ki jylla. Ka la ong ha ki snem kiba la dep ka jylla Meghalaya ka pawnam bha ha ka pule puthi khamtam ka nongbah Shillong jong ka thaiñ shatei lam mihngi.
Ka la ong ba ki briew na kylleng ki jaka wat nabar Ri ruh ki wan ban pule shane. Hynrei kaba sngewsih ban mynta ki jaka pule sorkar kim lah haduh katta bad la donkam ban peit balei kane ka pule ka puthi ka hiar. Ka jinghiar ka pule puthi kadei tang namar ba pyyllong tang hajuh lane tang hapoh kane ka sor hynrei tang ha khapsor lada peit ki skul kim biang, ki jaka shong kim biang na ka bynta ki khynnah, don ruh ki skul kibym don tang ki nonghikai. Ka la ong ba ha ka jingshisha ka la don ka Draft na ka bynta ka Education Policy hynrei kaba sngewsih ka long haduh mynta kam pat treikam. Ka la ong ba lada kwah ban kyntiew shisha ïa ka pule ka puthi la donkam ban peit bha ym ban peit tang ha ki bynta jong ki sor, donkam ruh ban peit khamtam sha ki thaiñ nongkyndong ruh. Ka jingbymïoh kam ki khynnah samla ym tang ha kane ka konstitwensi hynrei ha kiwei pat ki konstitwensi ka jylla baroh kawei bad bun ki samla kiba la pyndep ka jingpule ha ki kyrdan bapher bapher hynrei kim ïoh kam, kumta jingbym ïohkam bad ka pule puthi ka don jingïadei bha.
Ka Kong Banidashisha ka la ong ba la donkam bha ban ïoh ïa ka sorkar kaba biang namar lada don ka kynhun jong ki myntri ba peit ba synshar bha, kata hi kan sa wanrah ka jingkylla ha ka jylla hi baroh kawei. “Ngi donkam bha ïa ki nongsynshar kiban sngewthuh ïa ki jingeh jong ngi ki paidbah, kiban sngewthuh kumno ban pyntyllun ïa ki kam bad kawei ban lait na ka jingbamsap. Ngi la donkam palat ïa ki nongïalam, kibym kwah shuh tang ïalade shimet hynrei kiba peit na ka bynta ki paidbah”.
Haba kylli ba ka Congress mynta ka la don ha ka jingma bad ka long kum kata ka jhad kaba la ngam, Ka Kong Banidashisha ka la ong, “Haoid nga kubur hynrei ha u 2018 haduh 21 ngut ki jop na kane ka party bad ymdei ba ka ngam hynrei ki nongïalam ki mih noh, ym baroh ki mih, ki dang don hi ki nongïalam kiba naduh ki por mynshwa ki dang neh ha kane ka party”.
“Ha ka jingïaid lynti jong ngi ruh ki don ki por ba ngi kiew bad ngi poi ha kliar, haba ngi kwah ban jam sha uwei u kliar hap hi ban hiar ïa ka them bad sa lah ban kiew biang. Lehse kum ka party Congress baroh ki ong ba ka la ngam hynrei mynta ka la dei ka por ban kiew bad ngim duh jingkyrmen ban ïoh ïa ka jingjop”, la ong ka Kong Banidashisha.
Ka Kong Banidashisha ka la ong ba ki party ki don la ka jong ka jingtreikam hynrei kawei kaba sngewsih ka long ka mih ka jingïasngewpher hapdeng ki para jaitbynriew, hapdeng ki para nongshong shnong, ha ka rukom jingngeit. Hynrei kum ka party Congress kim kwah ïa kata bad ka party kam ju kyrshan hi ruh kum kita kiei kiei bad bun ki briew ki sngewthuh ïa kata. Lehse kane ka la dei ka por ïa ki samla khamtam ïa ki briew kiba thymmai ban mih bad kumta yn sa lah ban wanrah ïa ka jingkylla.
Haba kylli ba mynta bun kiba pyndonkam da ka pisa ban jop ha ka elekshon, Ka Kong Banidashisha ka la ong, “Ban mih shakhmat ban ïeng elekshon kidei tang ki ‘riew heh spah hynrei haba ngi ïaid sharum shaneng bun bha ki briew kiba la sngewthuh bad kum ka party ngim kwah ban treikam ban pynbeij ïa ki briew da kaba ong jied ïanga ngan ai ïphi T.1000 hajar lane T.2000 hajar. Ngim kwah hi ruh kum kata namar ngin ym ïoh ka jingsynshar kaba beit.
Haduh mynta ba ngi la ïaid ngi la pynshai ïa ka nongrim ka party bad ki briew ha kane ka konstitwensi ki long ki briew kiba stad bad ki sngewthuh bha ïa kane.” Ka Kong Banidashisha ka la kyntu ïa ki nongshong shnong kane ka konstitwensi kumjuh ïa kiwei ba kin sngewthuh ba kane ka Vote jong ki kadei ka hok jong uwei pa uwei u nongshong shnong ka jylla bad ka jaitbynriew baroh kawei namar ka dor jong ka, ka long kaba kordor haduh katta katta.
“Ngi lah ban wanrah ka jingkylla lada ngi pyndonkam hok ïa ka Vote kum ki nongshong shnong kiba la don 18 snem shaneng ba ngin lah ban jied ïa u ne ka nongmihkhmat. Ngin pyndonkam hok ïa ka da ka jingsngewthuh jingshemphang ym dei ban shah pynbeij hangne hangtai da ka jingtyrwa jongno re jongno. Lada ngi kwah shisha ïa ki nongïalam kiban wanrah ïa ka jingkylla”, la ong biang ka Kong Banidashisha.
Da ka Luminous S. Pohtai
