Ka Uniform Civil Code (Common Family Law)

U Kpa ka Riti Synshar India (Father of the Indian Constitution), U Dr. Ambedkar, 75 snem mynshuwa, ula batai lypa, “Lada ka state ka ri ka don ka bor, kadei ban pyntreikam mardor ïa ka...

Kynjatshai

— 3 minutes read
Representational Image
Representational Image

U Kpa ka Riti Synshar India (Father of the Indian Constitution), U Dr. Ambedkar, 75 snem mynshuwa, ula batai lypa, “Lada ka state ka ri ka don ka bor, kadei ban pyntreikam mardor ïa ka Uniform Civil Code (UCC) ha baroh kawei ka ri”. Khnang ba ka ri kan khlaiñ kan ïatylli kawei; U la thrang eh ba ka UCC kadei ban bujli noh ïa kine ki aiñ jong ki niam bapher bapher ha kaba ïadei bad ka Marriage – ka kam shongkurim, Divorce – ka jingïapyllait tnga, Maintenance – ban ri ban pynheh pynsan ïa ki khun, Inheritance – ka jingïohpateng bad jinghiar pateng, Adoption – ban ting khun, bad Succession of Property – ban longtrai ïa ki jingdon jingem jong ki kmie ki kpa.

Kumno kane ka Uniformity ka treikam? Ka nuksa: lada mano mano ki leit shong leit sah noh kum ha ki ri Australia, Canada, Israel, bad kiwei kiwei ki ri, ki hap ban bud ïa ki aiñ jong kito ki ri lada ki kwah ban shong ban sah hangto. Bad kito ki aiñ niam jong ki, kin nym treikam ei ei shuh ha kito ki ri.

Kane ka Uniformity hi ka thmu ba dei tang kawei ka aiñ jong ka ri ka ban teh lakam ha ki kam shongkha, bad ba dei ban hap register beit hakhmat ka aiñ, khlem bakla ïa ka jingïapoikha, bad tang da kawei hi ka aiñ sorkar ba lah ban ïa pyllait tnga. Phi lah ban ïa poi kha la ha kino kino ki jing lehniam jong uto ne kato ka briew. Hynrei baroh ki jingïa poikha hap ban da tip bad register hakhmat ka aiñ. Bad lada don kino kino ki jingïakulmar halor kine ki phang, ki don ki Matrimonial Courts ha man la ki Civil Sub Division la ne ki district, ki ban ai ïa ka jingbishar kaba hok. Kumjuh ruh, ïa ki certificate sngikha bad sngi ïap bad ïa ka jingïohpateng ki khun ki longdien (ba la ai jingthoh da ki kmie ki kpa ha ki por ba ki dang im), dei ban da record bad ioh jingithuh na ki bor ka sorkar.

Ha India hi haduh mynta, dei tang ka jylla Goa, ka Model State, kaba la pyntreikam ïa kane ka Uniform Civil Code. Ha Goa hi, kiba bun ki nongshong shnong kidei ki Catholics bad ki Hindu bad khyndiat eh ki Muslim. Kine hi baroh lai ki ïa pyndonkam da kawei kajuh ka aiñ UCC ha kaba ïadei bad ka kam shongkha bad ki kam ïing kam sem jong ki. Kane ka aiñ ha Goa la pyntrei kam naduh u snem 1867 ha ka por ba dang synshar khlaiñbor ka ri Portugal, kiba dei ki Portuguese Catholics na Europe. Wat hadien ba kane ka state kala pynïasoh noh bad ka India ha u snem 1961 ruh, kane ka aiñ ka dang treikam haduh mynta.

Lada ïathir ïa peit bniah bha, ngin lap ba Ki Aiñ Niam kiba don ha India, jong ki Hindu, ki Budhist, ki Parsi, ki Jain, ki Sikh, ki Jiw, ki Muslim bad ki Kristan, ki ïapher bak ly bak kawei na kawei, ha kaba ïadei bad ki kam Shongkurim, ïa pyllait tnga, ka jingioh pateng bad hiarpateng, ban ting khun, ban ri ban sumar ïa ki khun. Ka aiñ ka khang pyrshah ruh ban don tnga palat na uwei/kawei. Kiba kwah ri bun tnga kim lah shuh lada treikam kane ka aiñ UCC.

Ka jingkylli kaba mih mynta, kane ka aiñ kan leh kumno bad kan treikam kumno ïa kito kiba shimjait naka kmie? Kum ki Khasi Jaiñtia bad Garo ha Meghalaya, ki Naiars ha Kerala, ki Bunts ha Karnataka, bad kiwei kiwei.