La Paw Penryngkew Khadduh Ïawai. Bad Tiak Block 1 bad 2

Kynjatshai 24 Ïaïong 2023 “Ngi la sah ha Punjabi lane la 160 snem ngi la dei trai muluk bad ngi don ki dulir jong u Syiem Hima Mylliem: HPC” Balei bym ïathuh naduh mynshwa lait...

Kynjatshai

— 3 minutes read
U symbud Myntri Rangbah ka jylla u Bah Prestone Tynsong bad u Myntri Rangbah ka jylla, u Conrad Sangma

Kynjatshai 24 Ïaïong 2023 “Ngi la sah ha Punjabi lane la 160 snem ngi la dei trai muluk bad ngi don ki dulir jong u Syiem Hima Mylliem: HPC”

Balei bym ïathuh naduh mynshwa lait ban ïohsngew shwa bypoll lai constituency “Oh ym slem ngin sa poi sha jingmynjur” pyrta u Conrad Sangma bad Bah Prestone Tynsong.

Ki ïaid ki por bad u Ma S. Dhar dang shen u la kular skhem ban pynbeit noh. Ka Kynjatshai sbak ka shon dur bad Bah P Tynsong imat kyndit thret. Ha kaba kut kino kino ki Jingpynbeit Khlem Pata te Ym Poi Shano Shano ruh.

Ka jingshisha ka long kane. Ki dulir ki don ha Dorbar U Syiem Mylliem snem 1863. Tang shi laiñ ar laiñ yn ïathuh:- Ka sorkar phareng ha kato ka por kaba peit bha ïa ka khuid ka suba khamtam baïadei bad paiñkhana ka la shem ba ki phareng ha European Ward (Lady Keane, Nan Palok, Kench Trace,Golflink  ter ter kim treh ban long nongkit Eit (Night soil scavengers). Ïa trai shnong te ka sorkar phareng kam don hok ban pynbor namar por hyndai ym pat don te paiñkhana bad ki Khasi Pnar kim dei kiban treh kum kine ki kam. 

Namarkata ka sorkar phareng ka la pan jaka na u Syiem Sati Raja, u Syiem Mylliem  ban shna ki ïing ban shong kine ki kharmetor kiba ju leh kine ki kam kit eit bad bret shajngai. Haduh 2000 ei ei don te ki shaka nar Kali Kulai ba pynlong ker kper ha sor. Ha ki 50-60, la ïohsngew shwa kynjat shai ïa ki kali kulai. La hiar ki kharmetor sha paiñkhana, la phylliew ha tin jongki  ban kit sha Marten.

Bad u Syiem u la mynjur ban ai ha kane ka jaka, kaba ha kito ki por ka la long ka khlaw bah khlawsan.

Ban jin lada ki Harijan ki la pyni ki dulir naduh por ïakhih, ki politishan kin nym leh politik ïa ka bad ki paidbah ruh kin shai kdar.

To ai ba kane ka dulir kan kren briew ruh ha ki kam Pudsawdong. Ka certificate ba ai i Bah Tynsong iu Paiem Khyrim ba u don kti  ha Block 1 ka long bymdei. Ka Block 1 ka kynthup ïa ka Nongphyllut Dalloi Sirdarships, Langsohmynriang Sirdarships  bad Pangam Raliang Dalloiship.  Ka Proposed Draft Constitution of a part of Assam namely The Khasi and Jaintia Hills da u Rev JJM Nichols Roy (Minister, Assam Government) ka don kane shaphang Langsohmynriang:- Jimgbunbriew ha Langsohmynriang ka long 3,752 ngut. Ki paid Khasi ki Nongtung ki cross ïa ka wah Umiam (kaba tuid lamshatei na Bhoilymbong) bad la ïakhleh bad ki paid Jaiñtia ba la jer haneng. Haoid ki dei ki Khasi mo hynrei i Paiem im lah te ban kren pynbeit halor i nongrim ki shi troh ki nong Nongtung ba la kam na shilliang Umiam.

Block 2 pat ka kynthup ïa Mynri Dalloiship bad ka bynta bashatei ka Nartiang Dalloiship.

Kine ki don ka pre 1951  map Jaintia Hills Appendix-B.

Lada kiew Supreme Court, kine kin long kiba kordor bha.

Da i W. Passah, Nongkrem