Mr AT Mondal Sngewbha Wat Kren Tang Lait Synhaw

“Ka jingpynlip bording ka dei namar ba duna um: AT Mondal ” ka long ka laiñ khlieh ha Kynjat Shai 6 -4-2023. Bah Mondal, kum u Power Minister badonburom  da sngewbha da kren ïa jingshisha...

Kynjatshai

— 5 minutes read
U Myntri ba peit ïa ka tnad Bording ha ka sorkar Jylla, u Abu Taher Mondal
U Myntri ba peit ïa ka tnad Bording ha ka sorkar Jylla, u Abu Taher Mondal

“Ka jingpynlip bording ka dei namar ba duna um: AT Mondal ” ka long ka laiñ khlieh ha Kynjat Shai 6 -4-2023.

Bah Mondal, kum u Power Minister badonburom  da sngewbha da kren ïa jingshisha mo. “Please speak the technical  truth right “.

Ym lah ban len ba baroh ki jylla jongka ri  India ki don ka power crisis ne jingkyrduh bor ding. Ka jingbunbriew(population explosion  bad jingroi ki karkhana(Uncontrolled industrialisation)  ba bam elektrik,bad khlem leh ei ei ka sorkar, la pdeng ne jylla ban phai sha solar (India jan iu  equator bad 2 kynta ïoh tam i bor sngi), bad bor lyer (ngi don 7500 kilometre I rud duriaw na West Bengal shaduh Gujarat ban buh pangkha); ka la pynlong ïangi ban lynñiar kliang ha ri khlaw. Ka Denmark ka la sdang Wind Power ne bor lyer duriaw naduh 2009. Mynta ka kular ïa ki ri ha Europe ban lait tdem dewïong. Mynta u snem dei 2023.

Mr Mondal, to tip ha India don ki agent ba thied bording por tad ban die pat dor sorkar sha kiba kyrduh. Ine I bording ba la thied tad i long ita ba enjiniar ki khot ” idle reserve”. Shah shipor ngan ïaleh ban batai. Ka um ha Umiam ka pynshad  ïa u generator ha Summer. Mynsynñia ynda duna nongpyndonkam, ka um pat ka hap ïai tuid. Ine kein I idle reserve bad ki enjiniar MeECL ki ïoh die ei phi. I bah E Jyrwa I enjiniar i tbit bha ban kamai. Sngewsih phi Iwei i IAS I la mushlia bad weng kam ïa i.Mynta ki por imat shna jingkieng ruh donkam IAS. Pynieng Tower Mobile ruh IAS.  Donbok ba por jur I Covid, mut die lilam u Conrad Sangma  ïa Shillong bad Jowai Circles(Revenue 98% Loss ne duhnong 8 %, I Chokpot pat revenue 8% Loss 98 %)bad rud nong sha agent RECPDCL, ym banse ban thad hei khubor Khasi (phareng te eh ym tip shuh  te phi). Ïarap sa I bah Bindo M Lanong ba byrngem ban withdraw support, la pulom ka iew die lilam. La weng kam ïa 2 ngut ki IAS, iwei ito ba la lehbein ïa enjiniar Jyrwa, la transfer sha Delhi . Bad ïa ki kam kitei 2 la hap shimti da i kong Rebecca Suchiang iba long I deputy Chief Secretary .

Bah Mondal, ka bording ha ri India shityllup kam dei tang ka um hynrei dewïong 99 %.Lada duna um, ka Power Grid of India Ltd, Nongrah kan die ïa MeECL. Bad paidbah to tip I ram ka PGIL ïa Meghalaya mynta hi da palat 3 hajar klur. Ka National Thermal Power Corporation NTPC ruh I shah ram. Kine ki agent syriem thik kum ha Iewduh .Deng tie ym rep. Por mih sohsaw la khniot iu nongrep. Poi ha Iewduh khniot pat nongthied. I buit te, thied tad shwa khang iew(jhur mar pyut te)  ba mynta 8 baje la kynjah I Iewduh bym shngaiñ shuh te phi.

Paidbah to tip sa ine:- Ha, Meghalaya don 10 tylli ki Karkhana Dewbilat bad kumba 4 ki saiñ nar. Hu 2012 ka sorkar India ka la jer ïa Karkhana Dewbilat ka rakot bam bording. Bad. 053 ton ka lyer bih Carbon dioxide ka mih por shet 1 ton dewbilat. Bad namarkata ka aiñ ka long ba kine ki dei ban don bording lajong ba khot captive power plants. I wei i Karkhana Dewbilat I bam bording 118 Megawatt hour shi bnai. Ki nong Narpuh ki ju siew bill 1000 Tyngka. Lada 4 tyngka shi Kwhr, mut ki bam bording shibnai 250 Kilo watt hour. 118 MegawattHour mut 118,000 Kwhr. Te kawei ka Karkhana ka shim bording ryngkat 470 tylli ki iing. Ki shnong nongkyndong te 3 tylli. 10 ki karkhana te kat Laitumkhrah baroh kawei.

I buit tuh kine ki karkhana lem bad I sorkar ki ïoh i daw Oh! Don  NGT ban. Ki mut ba ngi matlah ïa High Level dewïong 32 lak ton bym lut shuh khein sa jingkieng Dwarksuid te phi. Ka Narpuh bapli ym thikna bording ba tuh kine 5 tylli ki karkhana dewbilat na Khliehriat Power Grid. Bad lada burom NGT ban, te bah AT Mondal thied noh da generator diesel. Nong Narpuh bun ki im ha jingdum ban ha jingshai .

Te ngi ba mut pynthnam um GSSWS ba treat tang alum bad bleaching powder ban dup long dih ban im ngim ïoh bording. Hynrei ki Karkhana Dewbilat pat sdieh shun ban kamai klur tyngka shi kynta ïoh bording katba mon.Riewspah Suk, Duk pat Jynjar Trah.

Ki khynnah skul hap thied mombati. Ki longkmie sat ki kmat bym long pyndonburom rice cooker. MSMEs bapli bsa khun la shitom bynrap GST sha bneng sha khyndew .Ki nongdie inverter te ki bniat baroh 32 tylli rkhie rmuin .Khamslem load shedding sa siaw I inverter poi aspata   maramot inverter.

Sa iwei dei ban pashat. La thew voltage ha iing man ka kynta. Ka dei ban pyni 220 volt. Mynsngi poi tang 170 volt. Ka bor ki machine(Efficiency) la shiteng bad ka bill kiew arshah sa leit ïapyrta ha ophis MeECL. Ngi la kylla Diengshaiñdoh ha ine sorkar MDA bad mynta BJP kum washing machine. Tip ïoh jakhlia kylla ka BJP bah Sanbor Shullai bad AL Hek?

Lano ki paidbah kin ong Katto labiang ne Enough is Enough ban pynlang pisa kat lah kat ïai ban kiew sha Delhi ban pan hok ha Supreme Court ban ïoh hok  bording kat kum ka aiñ. Lada baroh Khasi Pnar Bhoi War kin ai 1 tyngka shi iing te la pahuh phi.

Uba burom ïaphi

W. Passah

Nonghikai Physics bad ex  HOD Electronics

St Edmunds college Shillong.